- Berichten: 468
Historie
Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
- Jeroen Landman
- [Jeroen Landman]
-
- Offline
- Mijn hobby's zijn het verzamelen en restaureren van buizenradio's, jukeboxen en klokken, verder heb ik 8 klassieke auto's en ben liefhebber van Amsterdamse School meubilair.
Minder
Meer
07 okt 2014 18:56 - 07 okt 2014 19:08 #47063
door Jeroen Landman
Beantwoord door Jeroen Landman in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Dit is een heel ingewikkelde geschiedenis....we hebben het over "bezet Duitsland" als we het over de periode 1945-1949 hebben, de DDR werd officieel opgericht in 1949.
Het oostelijke deel heette "Sowjetische bezatsungszone" en de bedrijvigheid werd gecontroleerd en bestuurd door de Russen.
Een fabriek van (consumenten) electronica was een "SAG" en een fabriek van voertuigen een "Avtowelo"
De Telefunken fabriek in Erfurt werd in beslag genomen door de Russen en men produceerde vanaf 1945 al apparatuur wat voor circa 90 % naar Rusland werd ge-exporteerd als herstelbetalingen.
Vanaf 1947 werd de productie van electronenbuizen weer hervat, voor die tijd werd er geput uit reservevoorraden van het nazi-leger (VCL11, VY2, 12RVP2000, CF7, etc.)
Ook Russische typen buizen werden geproduceerd, tot half jaren 50 zijn er in de DDR vele toestellen gebouwd die geheel of deels met Russische buistypen waren uitgevoerd (o.a. de 6V6) de Russen hadden deze typen weer van de Amerikanen overgenomen.
In 1948 werd de naam Telefunken afgedankt en vervangen door de naam Funkwerk Erfurt.
Dit had meerdere redenen:
1. Men walgde van de "kapitalistische zwijnen" die de oorlog waren gestart en wilden hier op geen enkele wijze aan herinnerd worden.
2. Men confisceerde particulier bezit en alles verviel aan de staat en het volk.
3. Veel hooggeplaatste medewerkers zoals ingenieurs waren naar het westen gevlucht en hadden o.a. blauwdrukken en bedrijfsgeheimen meegenomen zodat men op grote problemen stuitte bij het opstarten van de productie.
Deze "landverraders" en "saboteurs" startten aan de westzijde onder dezelfde naam (Telefunken) weer nieuwe fabrieken.
Dit is in een notendop een voorbeeld van de problemen die in Duitsland speelden in de periode 1945-1950.
In het oosten was materiaal en kennis verloren gegaan door vluchtelingen naar het westen.
In het westen kwam productie pas laat op gang omdat het westen bijna geen (radio)industrie kende en alles van de grond af opgebouwd moest worden.
let wel: het oostelijke deel van Duitsland was van oudsher het rijke deel en daar zat 80% van de Duitse industrie gevestigd, radio's, auto's, electronica, machinerie...allemaal oost.
West was grotendeels agrarisch, wijnbouw, enz. een grote uitzondering was de uurwerkindustrie die van oudsher in het Zwarte Woud was gevestigd.
Tussen 1945 en 1947 werden voornamelijk noodradio's en volksempfängers gemaakt, werden veelal oude voorraden van de nazi's opgebruikt en in de loop van 1947 werden de eerste volwaardige radio's gemaakt.
buizenproductie nam een aanloop in 1947 en in 1948 draaiden de fabrieken weer op volle kracht en werden vrijwel alle typen buizen weer gemaakt.
De bekende RWN Neuhaus buizen van VEB Röhrenwerk Anna Seghers, Neuhaus am Rennsteig, zijn ook een voortzetting van een Telefunken fabriek die gesticht was in 1938.
Het gaat om vele tientallen bedrijven die aanvankelijk gewoon Duits waren maar na 1945 compleet versnipperd, ontmanteld, geconfisceerd of hernaamd werden.
In oost was men wel veel eerder gestart met productie en grootschaliger dan in west.
In west was slechts een handjevol fabrikanten aanwezig, Grundig (die direct volledige productie mocht opstarten en bovendien voldoende materiaal mocht aankopen wegens zijn voorbeeldige gedrag tijdens de oorlog)
Metz en Tonfunk zaten in west en later kleinere fabrikanten zoals Südfunk en Kiraco (die al snel failliet gingen)
Dit waren echter allemaal jonge bedrijven die bijna allemaal ná de oorlog zijn gestart.
Uitzondering is Saba die van oudsher in het Schwarzwald zat.
Mende was een apart verhaal.
Hermann Mende was een oorlogsmisdadiger die vreselijke dingen had gedaan, betitelde zichzelf als vluchteling voor de "Bolsjewieken" maar is feitelijk Oostduitsland uitgetrapt waarna hij zich in Bremen vestigde.
Blaupunkt, Lorenz, Schaub, Mende, Loewe, Siemens, Telefunken, Graetz, etc. waren alleen bedrijven die in het oosten waren ontstaan, hoofdzakelijk in en rond Berlijn met zusterbedrijven in de rest van oostelijk Duitsland.
In west Berlijn bleef altijd wel enige productie bestaan van sommige van deze bedrijven, dit was echter lastig vanwege de beperkte ruimte en de transportproblemen, zodat de productie steeds meer naar o.a. Karlsruhe en Altena in west werd verplaatst.
in de DDR werden na 1949 steeds meer oude namen vaarwel gezegd, Graetz werd Rochlitz, AEG werd EAW "J. W. Stalin" enzovoorts.
Tot ver in de jaren 50 zijn er verhitte rechtszaken gevoerd over patenten en plagiaat tussen west- en oost Duitsland.
Meestal zonder enig resultaat, de regering van de DDR lachte de bedrijven in de bondsrepubliek vierkant uit...
"Naamsmisbruik en patentschending?" Wie heeft er bedijfsgeheimen en productiefaciliteiten gestolen en verkocht aan de vijand? wie heeft zijn medeburgers verraden? Wie maakt er in het westen goede sier met gestolen kennis van de DDR?
De SED wees er steeds fijntjes op dat de technische prestaties van Duitsland toch echt uit Thüringen, Brandenburg en Sachsen kwamen en niet uit Westfalen en het Rijnland.
Maar goed, dat is allemaal "geschichte"
Er werden wel degelijk radio's en buizen gemaakt in Duitsland, zowel in oost als in west met de kanttekening dat de productie tussen 1945 en 1947 bescheiden was en in west minimaal te noemen.
Maar dat was in Nederland idem, buiten wat U-toestelletjes en plankradio's kwamen bij ons de luxere volwassen radio's pas ook weer in 1947-48 op de markt.
groet,
Jeroen
Het oostelijke deel heette "Sowjetische bezatsungszone" en de bedrijvigheid werd gecontroleerd en bestuurd door de Russen.
Een fabriek van (consumenten) electronica was een "SAG" en een fabriek van voertuigen een "Avtowelo"
De Telefunken fabriek in Erfurt werd in beslag genomen door de Russen en men produceerde vanaf 1945 al apparatuur wat voor circa 90 % naar Rusland werd ge-exporteerd als herstelbetalingen.
Vanaf 1947 werd de productie van electronenbuizen weer hervat, voor die tijd werd er geput uit reservevoorraden van het nazi-leger (VCL11, VY2, 12RVP2000, CF7, etc.)
Ook Russische typen buizen werden geproduceerd, tot half jaren 50 zijn er in de DDR vele toestellen gebouwd die geheel of deels met Russische buistypen waren uitgevoerd (o.a. de 6V6) de Russen hadden deze typen weer van de Amerikanen overgenomen.
In 1948 werd de naam Telefunken afgedankt en vervangen door de naam Funkwerk Erfurt.
Dit had meerdere redenen:
1. Men walgde van de "kapitalistische zwijnen" die de oorlog waren gestart en wilden hier op geen enkele wijze aan herinnerd worden.
2. Men confisceerde particulier bezit en alles verviel aan de staat en het volk.
3. Veel hooggeplaatste medewerkers zoals ingenieurs waren naar het westen gevlucht en hadden o.a. blauwdrukken en bedrijfsgeheimen meegenomen zodat men op grote problemen stuitte bij het opstarten van de productie.
Deze "landverraders" en "saboteurs" startten aan de westzijde onder dezelfde naam (Telefunken) weer nieuwe fabrieken.
Dit is in een notendop een voorbeeld van de problemen die in Duitsland speelden in de periode 1945-1950.
In het oosten was materiaal en kennis verloren gegaan door vluchtelingen naar het westen.
In het westen kwam productie pas laat op gang omdat het westen bijna geen (radio)industrie kende en alles van de grond af opgebouwd moest worden.
let wel: het oostelijke deel van Duitsland was van oudsher het rijke deel en daar zat 80% van de Duitse industrie gevestigd, radio's, auto's, electronica, machinerie...allemaal oost.
West was grotendeels agrarisch, wijnbouw, enz. een grote uitzondering was de uurwerkindustrie die van oudsher in het Zwarte Woud was gevestigd.
Tussen 1945 en 1947 werden voornamelijk noodradio's en volksempfängers gemaakt, werden veelal oude voorraden van de nazi's opgebruikt en in de loop van 1947 werden de eerste volwaardige radio's gemaakt.
buizenproductie nam een aanloop in 1947 en in 1948 draaiden de fabrieken weer op volle kracht en werden vrijwel alle typen buizen weer gemaakt.
De bekende RWN Neuhaus buizen van VEB Röhrenwerk Anna Seghers, Neuhaus am Rennsteig, zijn ook een voortzetting van een Telefunken fabriek die gesticht was in 1938.
Het gaat om vele tientallen bedrijven die aanvankelijk gewoon Duits waren maar na 1945 compleet versnipperd, ontmanteld, geconfisceerd of hernaamd werden.
In oost was men wel veel eerder gestart met productie en grootschaliger dan in west.
In west was slechts een handjevol fabrikanten aanwezig, Grundig (die direct volledige productie mocht opstarten en bovendien voldoende materiaal mocht aankopen wegens zijn voorbeeldige gedrag tijdens de oorlog)
Metz en Tonfunk zaten in west en later kleinere fabrikanten zoals Südfunk en Kiraco (die al snel failliet gingen)
Dit waren echter allemaal jonge bedrijven die bijna allemaal ná de oorlog zijn gestart.
Uitzondering is Saba die van oudsher in het Schwarzwald zat.
Mende was een apart verhaal.
Hermann Mende was een oorlogsmisdadiger die vreselijke dingen had gedaan, betitelde zichzelf als vluchteling voor de "Bolsjewieken" maar is feitelijk Oostduitsland uitgetrapt waarna hij zich in Bremen vestigde.
Blaupunkt, Lorenz, Schaub, Mende, Loewe, Siemens, Telefunken, Graetz, etc. waren alleen bedrijven die in het oosten waren ontstaan, hoofdzakelijk in en rond Berlijn met zusterbedrijven in de rest van oostelijk Duitsland.
In west Berlijn bleef altijd wel enige productie bestaan van sommige van deze bedrijven, dit was echter lastig vanwege de beperkte ruimte en de transportproblemen, zodat de productie steeds meer naar o.a. Karlsruhe en Altena in west werd verplaatst.
in de DDR werden na 1949 steeds meer oude namen vaarwel gezegd, Graetz werd Rochlitz, AEG werd EAW "J. W. Stalin" enzovoorts.
Tot ver in de jaren 50 zijn er verhitte rechtszaken gevoerd over patenten en plagiaat tussen west- en oost Duitsland.
Meestal zonder enig resultaat, de regering van de DDR lachte de bedrijven in de bondsrepubliek vierkant uit...
"Naamsmisbruik en patentschending?" Wie heeft er bedijfsgeheimen en productiefaciliteiten gestolen en verkocht aan de vijand? wie heeft zijn medeburgers verraden? Wie maakt er in het westen goede sier met gestolen kennis van de DDR?
De SED wees er steeds fijntjes op dat de technische prestaties van Duitsland toch echt uit Thüringen, Brandenburg en Sachsen kwamen en niet uit Westfalen en het Rijnland.
Maar goed, dat is allemaal "geschichte"
Er werden wel degelijk radio's en buizen gemaakt in Duitsland, zowel in oost als in west met de kanttekening dat de productie tussen 1945 en 1947 bescheiden was en in west minimaal te noemen.
Maar dat was in Nederland idem, buiten wat U-toestelletjes en plankradio's kwamen bij ons de luxere volwassen radio's pas ook weer in 1947-48 op de markt.
groet,
Jeroen
Laatst bewerkt 07 okt 2014 19:08 door Jeroen Landman.
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.
07 okt 2014 17:08 - 07 okt 2014 18:35 #47058
door Philip
Philip
Beantwoord door Philip in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Beste Tjerk
Je moet het je niet zo aantrekken en ik heb ook nagezocht en ook nagevraagd ,verder hadden we Oost en West duitsland en misschien was het wel voor deze gesplitste Duitslanden voor elk wel mogelijk wat anders.
Wat we wel kunnen vaststellen is dat Grundig de Heinselmann als bouwdoos leverde zonder radiobuizen erbij .
Ook kan het door radio-handelaren in elkaar gezet zijn ,dus die restriktie van 1945 tot 1950 heeft bestaan.
Verder heb je een punt van een fabricage van de VEL 11 welke best in 1947 in Oost Duitsland kan zijn vervaardigd.
WE HEBBEN DUS MOGELIJK ALLEBIJ EEN BEETJE GELIJK LATEN WE DAAR VANUIT GAAN.
Ook het ik een stukje vertaald van de advertentie:
De VEL 11 is een moeilijke radiobuis kent omroepzenders het feit dat fluit zeer gemakkelijk de versterking van het triode deel te halen is deels en vaak niet genoeg, uitgezonderd de eindtrap. De on-omzeilbare met de overcros prestaties is relatief te klein. Telefunken, Berlijn is nu een nieuwe buis aan het maken welke die de plaats van de VCL 11 kan nemen en zo mogelijk de nieuwe
VEL 11 ook die kan verbeteren.
Dat is dus in 1947 en het onderzoek naar een nieuwe type buis is wat anders dan deze uitgeven en of leveren.
Maar en dat is wel zo de mogelijkheid bestaat dit moet ik eerlijks heids halve wel erkennen.
Verder zit ik nog met een vraag Telefunken Berlijn is een begrip ,maar was dat nu oost of west berlijn ??????????
Even gekeken op internet :
Telefunken
Telefunken
Oprichting 27 mei 1903, Berlijn
Opheffing 1985
Oorzaak einde Verkoop aandelen aan Thomson
Portaal Portaalicoon Economie
Telefunken Digitale 45.jpg
De firma Telefunken was een Duits electronicabedrijf, op 27 mei 1903 opgericht in Berlijn uit AEG en Siemens & Halske onder de naam Gesellschaft für drahtlose Telegraphie m.b.H., System Telefunken. Het bedrijf was een joint venture van twee voormalige concurrenten op patentgebied, tot stand gekomen na bemiddeling en aandringen van de toenmalige Duitse keizer Wilhelm II. Telefunken was het telegrafieadres van de firma. Siemens verliet deze joint venture in 1941.
Telefunken-logo op een LP
Telefunken was het eerste, en lange tijd enige, wereldmerk van de Duitse elektronische industrie. Het logo van Telefunken was in de vorm van een ster met in het midden de tekst Telefunken. De huiskleuren waren rood en blauw. Telefunken was vóór de Tweede Wereldoorlog in het bijzonder beroemd door de radio-ontvangers, die wereldwijd verkocht werden.
In 1967 fuseerde Telefunken AG met AEG tot AEG-Telefunken. De naam Telefunken verdween echter in 1985, nadat de aandelen Telefunken aan het Franse concern Thomson waren verkocht.
Telefunken was de bedenker van het PAL-kleurensysteem voor televisie-uitzendingen. Met de uitrol van dit systeem werd in 1967 begonnen in diverse Europese landen
Met vriendelijke groet Philip.
Je moet het je niet zo aantrekken en ik heb ook nagezocht en ook nagevraagd ,verder hadden we Oost en West duitsland en misschien was het wel voor deze gesplitste Duitslanden voor elk wel mogelijk wat anders.
Wat we wel kunnen vaststellen is dat Grundig de Heinselmann als bouwdoos leverde zonder radiobuizen erbij .
Ook kan het door radio-handelaren in elkaar gezet zijn ,dus die restriktie van 1945 tot 1950 heeft bestaan.
Verder heb je een punt van een fabricage van de VEL 11 welke best in 1947 in Oost Duitsland kan zijn vervaardigd.
WE HEBBEN DUS MOGELIJK ALLEBIJ EEN BEETJE GELIJK LATEN WE DAAR VANUIT GAAN.
Ook het ik een stukje vertaald van de advertentie:
De VEL 11 is een moeilijke radiobuis kent omroepzenders het feit dat fluit zeer gemakkelijk de versterking van het triode deel te halen is deels en vaak niet genoeg, uitgezonderd de eindtrap. De on-omzeilbare met de overcros prestaties is relatief te klein. Telefunken, Berlijn is nu een nieuwe buis aan het maken welke die de plaats van de VCL 11 kan nemen en zo mogelijk de nieuwe
VEL 11 ook die kan verbeteren.
Dat is dus in 1947 en het onderzoek naar een nieuwe type buis is wat anders dan deze uitgeven en of leveren.
Maar en dat is wel zo de mogelijkheid bestaat dit moet ik eerlijks heids halve wel erkennen.
Verder zit ik nog met een vraag Telefunken Berlijn is een begrip ,maar was dat nu oost of west berlijn ??????????
Even gekeken op internet :
Telefunken
Telefunken
Oprichting 27 mei 1903, Berlijn
Opheffing 1985
Oorzaak einde Verkoop aandelen aan Thomson
Portaal Portaalicoon Economie
Telefunken Digitale 45.jpg
De firma Telefunken was een Duits electronicabedrijf, op 27 mei 1903 opgericht in Berlijn uit AEG en Siemens & Halske onder de naam Gesellschaft für drahtlose Telegraphie m.b.H., System Telefunken. Het bedrijf was een joint venture van twee voormalige concurrenten op patentgebied, tot stand gekomen na bemiddeling en aandringen van de toenmalige Duitse keizer Wilhelm II. Telefunken was het telegrafieadres van de firma. Siemens verliet deze joint venture in 1941.
Telefunken-logo op een LP
Telefunken was het eerste, en lange tijd enige, wereldmerk van de Duitse elektronische industrie. Het logo van Telefunken was in de vorm van een ster met in het midden de tekst Telefunken. De huiskleuren waren rood en blauw. Telefunken was vóór de Tweede Wereldoorlog in het bijzonder beroemd door de radio-ontvangers, die wereldwijd verkocht werden.
In 1967 fuseerde Telefunken AG met AEG tot AEG-Telefunken. De naam Telefunken verdween echter in 1985, nadat de aandelen Telefunken aan het Franse concern Thomson waren verkocht.
Telefunken was de bedenker van het PAL-kleurensysteem voor televisie-uitzendingen. Met de uitrol van dit systeem werd in 1967 begonnen in diverse Europese landen
Met vriendelijke groet Philip.
Philip
Laatst bewerkt 07 okt 2014 18:35 door Philip.
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.
07 okt 2014 14:58 #47057
door PE9ZZ
Tjerk, 9ZZ
Beantwoord door PE9ZZ in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Is nog altijd geen bewijs dat buizen niet geproduceerd mochten worden. De VEL11 uit 1947 hierboven is een bewijs van het tegendeel (vergelijk: alle zwanen zijn wit totdat je een zwarte tegenkomt). Kijk, dat Philip zijn rotsvaste geloof niet wil veranderen is zijn probleem, maar ik doe daar niet aan mee.
Maar goed. Het lijkt me niet dat we hier ooit uitkomen dus wat mij betreft slotje. Met excuses voor alle commotie.
Maar goed. Het lijkt me niet dat we hier ooit uitkomen dus wat mij betreft slotje. Met excuses voor alle commotie.
Tjerk, 9ZZ
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.
- hkruis
- []
-
07 okt 2014 14:45 #47056
door hkruis
Beantwoord door hkruis in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Heb even gezocht, zoals Huub als suggestie aandroeg.
Als je op RM-orchhh het land Germany selecteert en de jaren 1945 - 1950, krijg je een hele reeks radio's die in Duitsland zijn geproduceerd. Ik heb er een paar willigkeurig geselecteerd en zie geen buizen met een productiedatum uit de genoemde periode, alleen maar het gebruik van buizen met een productie jaar tot 1944. dus veel geproduceerde radio vanaf 1946 hebben buizen van voor deze periode. Heb ze niet allemaal bekeken en er kunnen misschien ook wel andere tussen zitten, b.v. Philips en US buizen, maar geen Duitse gezien.
Als je op RM-orchhh het land Germany selecteert en de jaren 1945 - 1950, krijg je een hele reeks radio's die in Duitsland zijn geproduceerd. Ik heb er een paar willigkeurig geselecteerd en zie geen buizen met een productiedatum uit de genoemde periode, alleen maar het gebruik van buizen met een productie jaar tot 1944. dus veel geproduceerde radio vanaf 1946 hebben buizen van voor deze periode. Heb ze niet allemaal bekeken en er kunnen misschien ook wel andere tussen zitten, b.v. Philips en US buizen, maar geen Duitse gezien.
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.
07 okt 2014 13:19 - 07 okt 2014 13:46 #47054
door Philip
Philip
Beantwoord door Philip in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Tjerk
Ik ga geen ruzie maken op dit forum ,maar je gelijk geven dat doe ik ook niet .
Dat je het niet geloven wil dat mag ,verder en dat meen ik is dit het laatste wat ik er over kwijt wil.
Voor de goede orde: ik roep niet dat het niet waar is, alleen dat ik het niet geloof. Ik heb nog geen aanwijzingen mogen zien die mijn inzicht vermochten te veranderen. Uiteraard ben ik heel benieuwd
Dat je nog steeds benieuwd bent werkelijk dat siert je ,maar je moet zelf verder zoeken op het internet.
Met vriendelijke groet Philip. beer
Ik ga geen ruzie maken op dit forum ,maar je gelijk geven dat doe ik ook niet .
Dat je het niet geloven wil dat mag ,verder en dat meen ik is dit het laatste wat ik er over kwijt wil.
Voor de goede orde: ik roep niet dat het niet waar is, alleen dat ik het niet geloof. Ik heb nog geen aanwijzingen mogen zien die mijn inzicht vermochten te veranderen. Uiteraard ben ik heel benieuwd
Dat je nog steeds benieuwd bent werkelijk dat siert je ,maar je moet zelf verder zoeken op het internet.
Met vriendelijke groet Philip. beer
Philip
Laatst bewerkt 07 okt 2014 13:46 door Philip.
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.
07 okt 2014 12:24 - 07 okt 2014 12:25 #47049
door PE9ZZ
Tjerk, 9ZZ
Beantwoord door PE9ZZ in topic Duitse radioindustrie tussen 1945 en 1950
Nee Philip, zo makkelijk kom je er niet vanaf. "Ondanks dat er op internet niks over te vinden is, is mijn bewering waar". Werkelijk? Het lijkt me nogal wat. En dan ook nog:
Ik weet niet wat je hebt zitten roken maar dit gaat nergens over. Je mag me best aanvallen maar zorg wel dat je munitie op orde is.
Tenslotte. Als ik een bewering doe die niet klopt geef ik dit toe. Het zou je sieren dat ook eens te doen.
en:Philip schreef : Beste .
Zo het blijkt dat je dus nergens van gehoord hebt.
Philip schreef : Ook en dat lijkt me het beste ,als je wat roept dat je zeker van je zaak bent.
Ik weet niet wat je hebt zitten roken maar dit gaat nergens over. Je mag me best aanvallen maar zorg wel dat je munitie op orde is.
Tenslotte. Als ik een bewering doe die niet klopt geef ik dit toe. Het zou je sieren dat ook eens te doen.
Tjerk, 9ZZ
Laatst bewerkt 07 okt 2014 12:25 door PE9ZZ. Reden: Opmaak
Graag Inloggen of een account aanmaken deelnemen aan het gesprek.